در تعریف یک شبکه به زبان ساده می توان گفت مجموعه ای از کامپیوترهایی به هم متصل شده را یک شبکه می نامند، یک شبکه از کامپیوترها می تواند در یک اتاق، یک (Network) ساختمان، یک شهر و یا در چند کشور قرار داشته باشد، بنابراین لزوماً مفهوم شبکه بر اساس میزان بزرگی و یا کوچکی نخواهد بود و از متصل شدن دو کامپیوتر به یکدیگر یک شبکه ابتدایی ایجاد می گردد.
برای تعریف بهتر، شبکه یک سیستم ساخته شده از خطوط متصل به هم است.. مانند خطوط تلفن برای ارتباطات و خطوط مترو برای حمل و نقل.
یک شبکه حمل و نقل دو یا چند نقطه را برای انتقال منابع (مردم،کالا یا اطلاعات) به هم متصل می کند. در کل مسیر های موجود برای حمل و نقل، منابع از جایی ، source به جای دیگری، Destination میروند. این نقاط ثابت نیستند و ممکن است نقطه ای در یک مسیر مبدا و در دیگری مقصد باشد.
گفتیم شبکه یه جابجایی منابع مورد نیاز کمک می کنید. برای آشنایی بیشتر شبکه، در هر مرحله آن را با سیستم حمل و نقل و مترو مقایسه خواهیم کرد. شبکه حمل و نقل از اشیا فیزیکی مثل ریل و قطار و … ساخته شده است. آن ها ملموس و قابل درک اند. اما شبکه منطقی پیست؟
فرض کنید شما در مسافرتی،برای رفتن از تهران به اصفهان به دلایلی، از تهران به مشهد و سپس درمشهد هواپیما خود را عوض کرده و به اصفهان حرکت میکنید. در مسیر فیزیکی، همانگونه است که گفته شد و در اینجا مشهد در حرکت اول مقصد و در حرکت دوم مبدا می باشد، اما مسیر منطقی شما چیست؟
سوئیچینگ در یک شبکه به روش مشابه عمل می کند. در واقع با متصل کردن قسمت های مختلف یک شبکه، یک مسیر برای حرکت اطلاعات ایجاد کند.
مانند وقتی که ما صحبت میکنیم و در هوا ارتعاش ایجاد میکنیم، علائم صوتی در هوا پخش می شوند Modulated و سپس گوش های مخاطب این ارتعاشات را از هوا جدا کرده Demodulated و متوجه منظور ما می شود.
هر قاب 3 بخش دارد:
- سرآیند header
- داده Data
- پشت بند Trailer
داده: مانند واگن ، مسافران (داده) را حمل می کند.
پشت بند: مانند واگن آشپزخانه در انتهای قطار!
نکته: به بخش داده در قاب، بار اضافی (Pay load) نیز گفته میشود.
نیمه دو طرفه Half Duplex
دو طرفه Full duplex
یک طرفه : خیابان یک طرفه انتقال اطلاعات فقط از یک طرف به طرف دیگر می باشد و مسیر برعکس وجود ندارد. مانند تلویزیون که صوت و تصویر از صدا سیما فقط دریافت می شود. ارتباط فقط از نقطه A به B است.
نیمه دوطرفه: باند وسط یک خیابان سه بانده است. در این باند ماشین ها می توانند در 2 جهت نیز حرکت کنند اما بشرطی که خط خالی باشد. در نتیجه انتقال اطلاعات هم از نقطه A به B وجود دارد و هم از B به A ولی محدود است و همزمان نیست. مانند بیسیم راهنمایی و رانندگی
کاملا دوطرفه: بزرگراه است! مانند تلفن معمولی.
انواع شبکه
شبکه محلی LAN: شبکه هایی در فواصل کوچک مانند یک طبقه یا کل یک ساختمان
شبکه شهری MAN: شبکه هایی با گستردگی جغرافیایی در حد یک شهر مانند شبکه به هم پیوسته شعبه های یک فروشگاه یا شرکت در سطح شهر.
شبکه گسترده WAN: شبکه هایی در فواصل جغرافیایی بزرگ، مانند کل یک استان، ایالت یا کشور>> مانند اینترنت ملی!!!
پروتکل: قواعد و مشخصات بین 2 ابزار برای ایجاد ارتباط. به عنوان مثال، زمانی که دو نفر با هم صحبت می کنند و بخواهند همدیگر را درک کنند باید از زبان و گرامر مشترک برای ایجاد ارتباط استفاده کنند.
رسانه انتقال(مدیا): وسیله، یا عنصری که سیگنال ها را بین 2 نقطه شبکه جابجا میکند. مانند: جفت سیم بهم تابیده، کابل کواکسیال، فیبر نوری یا هوا!